(پژوهشگر) فصلنامه مدیریت، سال هفتم، شماره 17 ، بهار 1389
70
و دانش مشروح فرآیندها)
-6 تداوم : مدیریت دانش ، ساز و کار مناسبی برای
انتقال دانش از کارکنان با تجربه به کارکنان جدید جهت
حفظ تداوم کار می باشد.
تصمیم گیری مدیران مدارس آموزش و
پرورش
الف)مدیران واحدهای آموزش ی :مدیران مدارس یا
واحدهای آموزشی (آموزشگاه های) دولتی با معرفی
کارشناسان مسئول مقاطع ابتدایی، راهنمایی ی ا متوسطه در
مقطع خویش و تایید معاونت آموزش عمومی و در مدارس
غیرانتفاعی ب ا معرفی صاحب امتیاز مدرسه به کارشناس
مدارس غیرانتفاعی و تأیید ایشان و معاونت مربوطه انتصاب
می گردند که این معرفی باید از میان افراد واجد شرایط
باشد به عنوان مثال در مدارس دولتی باید فرد معرفی شده،
کارمند رسمی آموزش و پرورش، متأهل و متعهد باشد و
دوره های آموزش ضمن خدمت مربوطه را نیز در ابتدای کار
سپری کند و در مدارس غیر انتفاعی نیز مدیر باید دارای
سوابق کارهای فرهنگی، متاهل و واجد شرایط باشد.
ب)مسئولیت واحدهای آموزش ی : مسئولیت اداره
واحد آموزشی و اجرای قوانین و مقررات مصوبه آموزش و
پرورش و عمل به شیوه نامه ه ای ارسالی ادارات آموزش و
پروش و اجرای ساعات موظف آموزشی و تدریس دروس
مصوب وزارت آموزش و پرورش و ب ودجه بندی کتب درسی
و برقراری نظم و .... بر عهده مدیر مدرسه می باشد که در
صورت تفویض اختیار، مسئولیت وی سلب نخواهد شد و
باید بر اجرای صحیح امور نظارت و کنترل دقیق داشته
باشد.
انواع تصمیمات مدیران مدارس آموزش و پرورش
تصمیمات مدیران مدارس پیرامون امور دانش آموزان
می تواند در زمینه ها و جنبه های زیر انجام پذیرد:
-1 تصمیمات اداری مدیران - این تصمیمات شامل امور
اداری و ثبت نام و ثبت نمرات از طریق سایت مدرسه و
دادن کد رهگیری به دان شآموزان و صدور کارنامه ی
کامپیوتری دانش آموزان و مکاتبات اداری و رسیدگی به
شیوه نام ه ها و دفاتر آمار و امتحانات و برگزاری جلسات
ماهانه شورای مدرسه و ثبت مصوبات آن
-2 تصمیمات آموزشی -این تصمیمات مربوط به ساعات
آموزشی و تنظیم برنامه آموزش هفتگی دانش آموزان بر
اساس شیوه نامه ه او ساعات و روزهای حضور دبیران ،
کلاس بندی دانش آموزان با استفاده از کامپیوتر مدرسه یا
بر اساس معدل و ...، افزودن مطالب جنبی به دروس مصوب
در صورت لزوم و یا عضویت در طرح های اجتماعی مانند
طرح مهار ت های زندگی، نظارت و برنامه ریزی جهت ارتقاء
کمیت و کیفیت آموزش های تئوری و عملی دروس مختلف ،
تجهیز آزمایشگاه ، کارگاه و رسیدگی به و ضعیت درسی
دانش آموزان و برقراری ارتباط با اولیاء ایشان از طریق
سایت مدرسه و تقویم اجرایی دانش آموزان برای ارتقاء
وضعیت تحصیلی ایشان و برگزاری کلاس فوق برنامه و...
-3 تصمیمات پرورشی ، تربیتی: این تصمیمات پیرامون
رکن تربیت دان ش آموزان اتخاذ می گردد که همانند یک بال
پرواز در کنار بال تعلیم سبب صعود و ارتقا ی دانش آموز
می گردد و از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار می باشد که
شامل برگزاری مراسم صبحگاه، غنی سازی ساعات آموزش
درس پرورشی با استفاده از شیوه نامه ها و سایت پرورشی،
تربیتی و توانایی مربیان متخصص تربیتی در اجر ای فعال،
مشارکتی و کارگاهی کلاس پرورشی، برگزاری مسابقات
فرهنگی، هنری (سرود، تئاتر، خطاطی ، نقاشی ، موسیقی ،
معرق و .... تشویق و تقدیر از دانش آموزان فعال و برگزیده
مسابقات وحیطه های مذهبی ، اعتقادی ، اجتماعی ، تشکیل
بانک جایز ه، برگزاری ارد وها و بازدیدها با انتخاب
مناسب ترین مکان ها با استفاده از شیوه نامه ه ا و سایت
ارودیی آموزش و پرورش و بزرگداشت مناسب تها و ایام ا...،
اجرای مراسم مذهبی و سخنرانی، برگزاری کلاس های انس
با قرآن و تفسیر و شرکت در اجتماعات و مناسبت ه ای
مذهبی و ملی و همای ش های ورزشی و فرهنگی و ایجاد
تشکلات دانش آموزی مانند پیشتازان ، فرزانگان ، هلال احمر ،
بسیج، انجم ن های اسلامی و تشکیل و تقویت گروه ه ای
سرود، تئاتر ، تواشیح ، شعر و ادبی و شورای دانش آموزی و
شهردار مدرسه و ... با استفاده از کتاب راهنمای هر تشکل و
Archive of SID
www.SID.ir
آریازند  جایگاه مدیریت دانش در تصمیم گیری های مدیران مدارس...
71
شیوه نامه های ارسالی و سایت سازمان دانش آموزی و سایت
پرورشی آموزش و پرورش.
-4 تصمیمات انضباطی : شامل تشویقات دانش آموزان
منضبط و ساعی و برخورد با دانش آموزان خاطی و ثبت در
سایت مدرسه و دعوت اولیاء و برخورد با موارد اخلاقی و
انضباطی آموزشگاه و ثبت در دفتر انضباطی و کسر نمره و
شناسایی و مشاوره دانش آموز ان نیازمند توسط مشاور
دبیرستان و صحبت با اولیاء و معرفی به هسته مشاوره
منطقه، با نامه کتبی و ثبت غیبت ه ای دانش آموزان در
سایت مدرسه و دفاتر مربوطه و تماس با اولیاء ایشان و درج
گزینه موجه یا غیر موجه جهت ایشان.
-5 تصمیمات گزینشی (انتخاب نیروها): مدیران مدارس
باید با مراجعه مستمر به پایگاه اطلاعاتی آموزش و پرورش
و معرفی مسئولین مقاطع آموزشی و پرورشی و صحبت با
معلمان و توجه به سوابق اجرایی و پرورشی همکاران آشنا و
یا معرفی شده ، نیروهای آموزشی و اجرایی مدرسه را برای
یکسال تحصیلی برگزینند.
-6 تصمیمات مالی : تبادل تجارب با سایر مدیران از
طریق شرکت در جلسات ماهیانه و همایش ها و تبادل نظر
با سایر مدیران و استفاده از مقالات مدیریتی و نوشتن
تجارب خویش در قالب کتاب یا مقاله و اتخاد تصمیم بر
اساس یافته های فوق و موقعیتی که در آن قرار دارد در
زمینه امور مالی و هزینه های آموزشی و تربیتی مدرسه.
-7 تصمیمات نظارتی، اجرائی: شامل تفویض اختیار به
معاونین آموزشی ، پرورشی ، دفتردار ، معلمین ، سرایدار و
انجمن اولی ا و ایجاد هماهنگی بین وظایف هریک در جهت
ارتقاء و بهبود مستمر امر تعلیم و تربیت و نظارت و
ارزشیابی فعالیت های ایشان به صورت نظارت مستمر.
تأثیر مدیریت دانش و آموزش در بهبود
تصمیم گیری های مدیران : عصر دانش مستلزم تفسیرهای
مختلف از پدیده ها و شیوه های عملکرد است . مدیران موفق
در این عرصه تنها به چگونگی دسترسی به اطلاعات
نمی اندیشند بلکه به دسترسی به اطلاعات مرتبط و مناسب
برای اتخ اذ تصمیم ت أکید دارند و همواره پویا بوده و به
دنبال آموزش می باشند و این مدیران بر مبنای سرعت
یادگیری خویش ارزیابی می شوند و تصمیمات خویش را بر
اساس مدیریت دانش اتخاد می کنند و مدیران هنگامی در
اتخاذ تصمیمات خویش موفق خواهند بود که از دانش روز
و جدیدترین اط لاعات مرتبط با موضوع تصمیم ، مطلع
باشند که این مطلب مستلزم پویا بودن و آموزش و آگاهی
از دانش روز می باشد و پیش از اجرای مدیریت دانش
نیازمند به اشتراک گذاشتن و آموزش دانش می باشیم.
بنابراین ب ه صورت خلاصه به بررسی نقش فرایند
آموزش در بهبود مدیریت می پردازیم.
اهمیت و ضرورت آموزش مدیران در آموزش و
پرورش
کارآیی و اثربخشی نظام آموزشی درگروه مدیریت اثربخش
و کارآمد این نظام است . امروزه مدیران آموزشی وظایف و
کارکردهای مختلف و متعددی ر ا به عهده دارند . که اجرای
آنها مهارت ها و صلاحیت های گوناگونی می طلبد.
فیلیپ کومبز 1 معتقداست : چون سیستم آموزش و
پرورش پیچید ه تر و گسترده تر شده لازم است مدیرانی که
برای این پست انتخاب می شوند از لحاظ حرفه ای آموزش
دیده باشند . او معتقد است تحول و تغییر در آموزش و
پرورش رخ نخواهد داد، مگر آنکه مدیران نظام آموزشی
برای شغل خود آموزش دیده و تربیت شده باشند . بنابراین
کومبز توصیه می کندکه دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی
علاوه بر اینکه افرادی را بری اشتغال در پست های مدیریت
در آموزش و پرورش تربیت می کنند باید به تربیت افرادی
که در نظام آموزش هستند نیز مبادرت ورزند و ایشان را
تحت پوشش آموزشی قرار دهند (محمد حسن پرداختچی).
فرآیند برنامه ریزی آموزش مدیرا ن : برنامه ریزی برای
آموزشی منابع انسانی شامل چهار مرحله زیر است:
مرحله اول – تعیین نیازهای آموزشی مدیران
مرحله دوم – تدوین برنامه آموزش مدیران (برنامه ریزی
آموزشی)
مرحله سوم _اجرای برنامه های آموزشی
مرحله چهارم _ارزشیابی برنامه های آموزشی
1. (P.H.combs)
Archive of SID
www.SID.ir
(پژوهشگر) فصلنامه مدیریت، سال هفتم، شماره 17 ، بهار 1389
72
تصمیم گیری مدیران مدارس بر اساس مدیریت دان ش :
تصمیماتی که توسط مدیران مدارس آموزش و پرورش بر
اساس مدیریت دانش در زمینه ه ای آموزشی، پرورشی ،
انضباطی، اداری و ... اتخاذ می گردند عامل پیشرفت و بهبود
مستمر نظام تعلیم و تربیت و تعالی آینده میهن عزیزمان
شده و متضمن موفقیت مدیران در امر مدیریت مدارس
می باشند.
روش اجرای تحقی ق : عوامل و مفاهیمی که در مدل
تحقیق بیان شده، توسط صاحب نظران مورد تأیید قرار
گرفته است.
این تحقیق، تحقیقی است که با رویکرد فرضی  قیاسی
و از طریق مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه به بررسی و
مقایسه روابط همبستگی و تحلیل داد هها می پردازد.
این تحقیق از جنبه هدف، تحقیقی بنیادی یا پایه ای
است که با هدف جستجوی روابط میان متغیرها و توسعه ی
دانش در زمین ه ای خاص انجام پذیرفته، ضمناً می تواند به
صورت تحقیقی کاربردی نیز مورد استفاده قرار گیرد زیرا
حاوی توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص م ی باشد
(روش های تحقیق در مدیریت، اوماسکاران ، ص 9). نتایج
این تحقیق در اصلاح و بهبود تصمیم گیری مدیران مدارس
آموزش و پرورش و استفاده از مدیریت دانش در امر اتخاذ
تصمیمات مدیران مذکور مؤثر می باشد.
تحقیق از لحاظ نوع داده ها، توصیفی و اکتشافی
می باشد. زیرا تحقیق توصیفی، شامل مجموعه فعالیت هایی
است که هدف آنها تعیین و توصیف ویژگی های متغیرهای
یک موقعیت می باشد و محقق در متغیرها دستکاری
نمی کند و نگرش مدیران را ارزیابی می کند (روش های
تحقیق در مدیریت، اوماسکاران، ص 123 ). تحقیق اکتشافی
شامل انجام مطالعات اکتشافی برای درک بهتر ماهیت
مسئله ای که در باره ی پدیده های مرتبط با آن پژوهش های
اندکی انجام گرفته است (روشهای تحقیق در مدیریت،
.( اوماسکاران، ص 121
پیمایشی ?? تحقیق انجام پذیرفته از نوع توصیفی
می باشد. از این جهت پیمایشی است که از طریق
پرسشنامه، به بررسی شیوه تصمی م گیری مدیران و میزان
استفاده از دانش روز در تصمیمات ایشان می پردازد . علاوه
بر شیوه توصیفی - پیمایشی در مدت بیش از هفده سال
سابقه کار در آموزش و پرورش مناطق 1و 2و 3و 9و 18 و
شهرستان اسلامشهر در مقاط ع ابتدایی، راهنمایی و
متوسطه در بیست و دو مدرسه و تدریس دوره ه ای ضمن
خدمت معلمان در منطقه 3 و مرکز تربیت معلم دخترانه
شهید شرافت و چهار سال سمت مسئولیت و کارشناسی در
اداره آموزش و پرورش منطقه 3 تهران و چندین سال
معاونت مدارس مختلف در مناطق مذکور به صورت مط العه
میدانی و به صورت مشاهده به دور از متغیرهای مزاحم به
بررسی موضوع تحقیق پرداخته ام.
ضمناً برای کاهش نارسایی روش کمی پیمایشی، از
روش های کیفی مصاحبه و بررسی میدانی استفاده گردیده
است.
جامعه آماری تحقی ق :جامعه آماری تحقیق شامل مدارس
سازمان آموزش و پرورش من اطق نوزده گانه شهر تهران در
سه مقطع ابتدایی، راهنمایی و متوسطه در دو بخش دولتی
و غیر انتفاعی (شامل 5000 مدرسه دولتی و 2300 مدرسه
غیر انتفاعی ) می باشد. در این تحقیق برای گردآوری داده ها
از روش نمونه گیری تصادفی ساده از میان مدارس فوق
استفاده گردیده است.
نمونه آماری : پژوهش مورد نظر روی 300 نفر از مدیران
مدارس مناطق مختلف آموزش و پرورش شهر تهران (شمال
شهر- مرکز شهر و جنوب شهر ) انجام پذیرفته است و
نظرات مدیران مقاطع مختلف تحصیلی در مناطق فرهنگی
متفاوت شهر تهران بررسی گردیده است.
ابزار گردآوری داده های تحقیق: برای جمع آوری
داده های این تحقیق از مشاهده مستقیم (بیش از 17 سال )
در مدارس و مناطق مختلف و پرسشنامه و مصاحبه
حضوری با مدیران مدارس مقاطع مختلف تحصیلی استفاده
گردیده است.
پرسشنامه تحقیق علاوه بر سؤال های بسته، که
پاسخشان با علامت زدن یک گزینه از میان گزینه های د اده
شده مشخص می گردد، و در پایان حاوی سؤالی باز، برای
ارائه هرگونه پیشنهاد و یا مطلب مرتبط با موضوع تحقیق
می باشد.
Archive of SID
www.SID.ir
آریازند  جایگاه مدیریت دانش در تصمیم گیری های مدیران مدارس...
73
شکل ( 2): نمودار روند جمع آوری اطلاعات
در این شیوه نمونه ای ازجامعه مورد آزمون انتخاب شده
و پرسشنامه ها در میان آنها توزیع و نتایج حاصل،
جمع آوری گردیده و مجدداً پس از دو هفته، آزمون مجدد
روی همان نمونه انجام شده و نتایج جمع آوری می گردد .
سپس آلفای کرانباخ با استفاده از فرمول زیر محاسبه
گردیده:
? ??
?
? ?? ?
−
−
= Σ
2
2
1
1 t
i
S
S
n
α n
روش آماری تحلیل داد ه ها و آزمون فرضی ه ها ی
تحقیق
برای تحلیل داده های تحقیق ، از آمار توصیفی و روش های
آماری پارامتریک استفاده می شود که فرضیه تحقیق با
میانگین جامعه آماری طراحی گردیده و با استفاده از آزمون
تی- استیودنت ) و آزمون فرض نسبت ) T.student آماری
می توان صحت و یا سقم فرضیه را در سطح معنی دار % 95
تعیین کرد. فرضیه تحقیق به صورت زیر تعریف گردیده
1 0 :μ > μ x 0 0 H :μ ≤ μ x H
میانگین مورد μ نشان دهنده ادعا و 0 H در رابطه فوق 1
نظر جامعه است.
داده های آماری حاصل از تحقیق و فرضیه ها
تحقیق مورد نظر روی سیصد نفر از مدیران مدار س مناطق
،9 ،8 ،5 ،3 ، مختلف فرهنگی شهر تهران مانند مناطق 1
10،14،16 و 18 انجام پذیرفته است .این افراد شامل مدیران
مدارس دولتی و غیرانتفاعی مناطق مذکور می باشند. در این
تحقیق از نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده و برای
جمع آوری داده های مورد نیاز پیرامون متغیر های موجود در
فرضیات تحقیق، پرسشنامه های تحقیق به صورت حضوری
(بعضاً در جلسات مدیران ) و با ارائه توضیحات لازم به
مدیران مذکور ارائه شده و پس از تکمیل پرسشنامه ها
توسط ایشان، پرسشنامه ها جمع آوری و اطلاعات مندرج در
آنها طبقه بندی گردید و برای افزایش کیفیت داد ه های
جمع آوری شده و اطمینان از صحت آنها، بحث و تبادل نظر
و مصاحبه با تعدادی از مدیران فوق، یک روش مکمل در
این تحقیق بوده است . علاوه بر نظرات شفاهی مدیران و
پرسشنامه ها، مشاهده مستقیم تصمیم گیری مدیران و
جایگاه مدیریت دانش در این تصمیمات در قالب معاون
آموزشی مدارس و دبیر و آموزگار، در مقاطع مختلف
تحصیلی و بدون وجود عوامل مزاحم و به عنوان عضوی از
مجموعه در بیش از 17 سال سابقه خدمت در آموزش و
پرورش یاریگر اینجانب در امر تحقیق بوده است.
فرضیه اول: مدیران مدارس آموزش و پرورش
شهرتهران در انتخاب نیروهای مدارس ا ز مدیریت
9- دانش استفاده می کنند. که با توجه به سؤا ل های 11
و آزمون فرض نسبت فرضیه اول تأییدمی گردد.
0 693
3
0 49 0 79 0 8
3
1 1
9 10 11
1
/ / / ⇒ = /
+ +
=
⇒
+ +
=
P p
P P P
P
Archive of SID
www.SID.ir
(پژوهشگر) فصلنامه مدیریت، سال هفتم، شماره 17 ، بهار 1389
74
6 686
300
0 5 0 5
0 693 0 5
1 1
0 0
1 0
1
/
/ . /
/ /
.
⇒ =
−
=
⇒
−
=
Z Z
n
P q
P P
Z
6 686 1 Z = /
بنابراین ب ا اطمینان % 95 فرضیه تحقیق Z1>1/645
مورد آزمون تأیید می گردد.
فرضیه د وم:تصمیمات انضباطی مدیران مدارس
شهرتهران بر اساس مدیریت دان ش می باشند.که ب ا
12 و آزمون فرض نسبت - توجه به سؤا ل های 14
فرضیه دوم تأیید می گردد.
0 563
3
0 73 0 41 0 55
3
2 2
12 13 14
2
/ / / ⇒ = /
+ +
=
⇒
+ +
=
P P
P P P
P
2 182
300
0 5 0 5
0 563 0 5
2 2
0 0
2 0
2
/
/ /
/ /
.
⇒ =
×
−
=
⇒
−
=
Z m Z
n
P q
P P
Z
بنابراین با اطمینان 95 % فرضیه تحقیق Z2 >1/645
مورد آزمون تأیید می گردد.
فرضیه سوم : تصمیمات پرورشی مدیران مدارس شه ر
تهران، بر اساس مدیریت دان ش می باشند. که با توجه
15 و آزمون فرض نسبت فرضیه سوم - به سؤالات 18
تأیید می گردد.
0 585
4
0 41 0 64 0 77 0 52
4
3 3
15 16 17 18
3
/ / / / ⇒ = /
+ + +
=
⇒
+ + +
=
P P
p P p P
P
2 945
300
0 5 0 5
0 585 0 5
3 3
0 0
3 0
3
/
/ /
/ /
.
⇒ =
×
−
=
⇒
−
=
Z Z
n
P q
Z P P
1 645 3 Z > /
بنابراین ب ا اطمینان 95 %فرضیه تحقیق مورد آزمون تائید
می گردد.
فرضیه چهارم: تصمیمات مالی و اداری مدیران
مدارس شهرتهران ب ر اساس مدیریت دان ش می باشند.
19 فرضیه چهارم تأیی د - که با توجه به سؤا ل های 23
می گردد.
فرضیه پنجم : تبادل و انتقال تجارب مدیران مدارس
شهر تهران برای اتخاذ تصمیمات ایشان ب ر اساس
مدیریت دانش می باشد. که با توجه به سؤا ل های
24-26 فرضیه پنجم ت أییدمی گردد.
فرضیه ششم : تصمیمات آموزشی مدیران مدارس
شهر تهران بر اساس مدیریت دانش می باشند.که ب ا
27 فرضیه ششم تأیی د - توجه به سؤا ل های 30
می گردد.
Archive

نوشته شده توسط علیرضاآریازند در شنبه 91/4/3 و ساعت 12:51 عصر
نظرات دیگران()